Suiker. We hebben het nodig om energie te krijgen, maar in de bakkerswereld is het een van de ingrediënten waar we niet zonder kunnen. Suiker zorgt in een product niet alleen voor de zoete smaak, maar ook voor de structuur, de stevigheid, de kleur en het volume.
Vroeger waren dadels en honing zoete lekkernijen, maar sinds het bestaan van suiker eeuwen geleden werd ontdekt, zijn we er dol op. Zonder deze grondstof zou er tenslotte geen gebak, frisdrank en chocolade zijn.
Wist je dat…
– … Mensen worden geboren met een duidelijke voorkeur voor zoet? Een baby heeft een heel sterke smaak en vindt zoet daardoor logischerwijs lekkerder dan bitter of zuur.
De aangeboren voorkeur voor zoet stamt uit oertijd. Men was er toen achter al gekomen dat iets met een heel zure of bittere smaak vaak giftig is. Omdat je van jongs af aan van zoet houdt, ligt een suikerverslaving op de loer. Uit onderzoek is gebleken dat we elke dag maar liefst 76,7 gram suiker binnenkrijgen, oftewel: 19 theelepels. Dat is 28 kilo suiker per jaar! Het zijn vooral verborgen suiker die we eten en waar we geen weet van hebben.
– … Melissuiker en castorsuiker hetzelfde zijn als de fijne kristalsuiker die je in de supermarkt kunt kopen? Dit is goed om te weten als je in een recept melissuiker of castorsuiker ziet staan, maar niet weet wat dit betekent. In de supermarkt kun je namelijk ook geen suiker vinden onder deze namen.
– … De uitvinder van de suikerspinmachine ironisch genoeg een tandarts was? In 1897 introduceerde de uit Tennessee (Verenigde Staten) afkomstige William Morrison de suikerspinmachine zoals we die nu nog steeds kennen.
In 1904 werd de suikerspin aan het grote publiek gepresenteerd. Tijdens een speciale wereldtentoonstelling van de suikerspinmachine werden er meer dan 68.000 doosjes met suikerspin verkocht. Je betaalde voor een doosje $ 0,25. De opbrengst na de tentoonstelling was $ 17.163.
– … Suiker vroeger het ‘witte goud’ werd genoemd? Tegenwoordig doel je dan meestal op asperges, maar tot en met de 18e eeuw gaf men suiker deze naam, omdat het erg duur was.
Al in het jaar 510 voor Christus werd in India ontdekt dat er uit rietstengels suiker gewonnen kan worden. Men kauwde op de stengels die daar groeiden en genoten van de zoete smaak. Door het sap uit de rietstengels te persen, het te koken en te kristalliseren, ontstond er rietsuiker. India was lange tijd het enige land dat beschikte over rietsuiker, maar toen de Arabieren in 711 na Christus India binnenvielen, namen zij het mee naar de andere landen die ze veroverden.
Ook in Europa werd rietsuiker een belangrijk importproduct. Hier kan suikerriet tenslotte niet groeien. Omdat er veel belasting op geheven werd, kostte rietsuiker een hoop geld. Vandaag de dag zou je voor een kilo suiker ongeveer 75 euro betalen.
– … Lichte en donkere basterdsuiker gemaakt wordt door er tijdens het verhitten simpelweg karameloplossing – oftewel: verhitte suiker – aan toe te voegen? Dat is ook de reden dat bruine suiker een karamelachtige smaak heeft. Omdat het vochtgehalte in lichte en donkere basterdsuiker hoger is dan in witte basterdsuiker, zitten er soms klontjes in de zak.
Het voordeel van lichte en donkere basterdsuiker is dat de producten die je gebakken hebt minder snel uitdrogen.
– … Er in Nederland jaarlijks zo’n 82.000 hectare suikerbieten wordt verbouwd? Dat zijn maar liefst 164.000 voetbalvelden! Uit één suikerbiet haal je zo’n 35 suikerklontjes. In 1747 ontdekte de Duitse Andreas Marggraf dat in suikerbieten dezelfde soort suiker voorkwam als in suikerrietstengels.
In 1802 werd in Polen de allereerste suikerfabriek ter wereld geopend. Omdat de suikerbiet in tegenstelling tot suikerriet wel in Nederland kon worden verbouwd, was het relatief goedkoop. Dankzij de uitvinding van de suikerbiet werd suiker toegankelijk voor iedereen.
– … Er niet alleen in eten en drinken, maar ook in veel voorwerpen suiker zit? Denk bijvoorbeeld aan zeep, aardewerk, papier, autobanden, glas, lijm en pillen. Bij die laatste zorgt het laagje suiker ervoor dat er geen vocht in kan komen en dat de pil langzamer wordt afgebroken in het lichaam.
– … Er aan de uitvinding van het suikerklontje in 1843 een heel verhaal voorafgaat? De Tsjech Jakub Krystof Rad was directeur van een plaatselijke suikerfabriek. Vroeger bestonden er nog geen machines die van de kegels suiker kleine stukken konden maken.
De vrouw van Jakub Krystof Rad wilde haar visite koffie met suiker voorschotelen, maar tijdens het in stukjes snijden van de kegel suiker, verwondde ze zichzelf. De suiker kleurde rood en ze kon het weggooien, wat heel zonde was aangezien het toentertijd veel geld kostte.
Later stelde ze aan haar man voor om kleine, individuele stukjes suiker te produceren. Op 23 januari 1843 vroeg Jakub Krystof Rad patent aan op het suikerklontje. Dat bleek een schot in de roos, want het suikerklontje verwierf wereldwijde bekendheid.
